कठोर दया !

उनको माइती गाउँ पाल्पा रुप्सेको सपाङ्दी हो । राष्ट्रिय पञ्चायतका पूर्व सदस्य हरिबहादुर थापाको गाउँका रुपमा सपाङ्दीलाई चिनिन्छ । यो गाउँ अहिले माथागढी गाउँपालिकामा पर्दछ । १५ वर्षकै किशोर उमेरमा उनले दिव्यज्योति मावि कसेनीबाट २०४९ सालमा प्रवेशिका परीक्षामा उत्तीर्ण गरिन् । केही समय उनले दमकडा गाउँमा रहेको रिभरभ्याली आवासीय स्कूलमा शिक्षक भएर पढाइन् ।

हुन त उनको विहे १४ वर्षकै कलिलो उमेरमै भएको थियो । परिवारकी माइली छोरी उनले कक्षा पाँच कक्षासम्म लाहुरे बाबासँगै रहँदा काठमाडौंमा पढिन् । कक्षा ६ र ७ सम्म गाउँकै कर्णधार आधारभूत विद्यालयमा अध्ययन गरेकी थिइन् । पढाईमा अति नै तीक्ष्ण उनी विहेपछि आफ्नो पढाईलाई निरन्तरता दिन सकिनन् । विहेपछि उनी २०५३ सालमा नवलपरासीको चिसापानी झरिन् । घरव्यवहार सम्हालिन् । सामाजिक सेवामा लागिन् । राजनीतिमा सक्रियता देखाइन् । छोराछोरी जन्माइन् । उनीहरुकै स्याहार सुसार गरिन् । शिक्षादीक्षा दिइन् । छोरीले स्नातक पढ्दै छिन् भने छोरोले स्नातक पढ्न थालेका छन् । २०७४ सालमा जीवनसाथीले छाडेर गएपछि उनले पीडावोध गरिन् । तैपनि उनले शोकलाई शक्तिमा बदल्दै आफूलाई समाज र नागरिकको सेवामा नै समर्पित गदैछिन् ।

देशभर स्थानीय तहमा ६ हजार ६ सय ८० वडाहरु छन् । त्यसमध्ये जम्मा ६२ जना महिलाहरु वडाध्यक्षका रुपमा कार्यरत छन् । त्यहीमध्येकी एक वडाध्यक्ष हुन् उनी । उनी अहिले बर्दघाट नगरपालिका वडा नं.२ का वडाध्यक्ष हुन् । आफू वडाध्यक्ष भएपछि आफ्नो वडाको विकास निर्माण र गतिशीलताका निम्ति निरन्तर क्रियाशील छिन् । भोक निद्रा र घरपरिवारलाई दिइने समय नि कट्टा गरी सदैव आफ्नो वडाको उन्नति र प्रगतिका निम्ति खटिएकी छन् । हृदयघात भएर गुमाएका आफ्ना श्रीमानलाई स्मृतिमा राखेर हरपल नागरिकका घरदैलामा पुगेर सुख, दुःखमा साथ दिएकी छन् ।

उनी भन्दैथिइन्–हामी वडामा जनप्रतिनिधिका रुपमा आइसकेपछि सक्दो विकास निर्माणलाई अघि बढाईरहेका छौं । विद्यालयहरुमा भौतिक निर्माण गर्ने, शिक्षामा सबैको पहुँच पुराउने कामलाई प्राथमिकता दिने, प्ले ग्रुपका विद्यार्थी र कक्षा व्यवस्थापनमा जोड दिने, पहुँच नपुगेको स्थानमा ट्रयाक खोलेर बाटो पुराउने, पहाडी क्षेत्रहरुमा पर्यटन प्रवद्र्धनका लागि काम गर्दै आएका छौं । वडाका सबै टोलबस्तीहरुमा विद्युतीकरण गर्दैछौं ।

त्यसैगरी खानेपानीका लागि जग्गा खरिद गरी भवन निर्माण कार्यसम्पन्न भएको छ । काठका बिजुली पोलहरु हटाइएका छन् । टोलबस्ती सरसफाइ कार्यक्रमले गाउँबस्तीहरुलाई सुन्दर बनाउने अभियानको थालनी गरेको छ । किसानहरुलाई उन्नत खेतीकिसानीका लागि आधुनिक कृषि औजारहरु बितरण भएका छन् । उत्कृष्ट किसानहरुलाई कृषिमा अनुदान दिने कामलाई निरन्तरता दिएको छ । सिचाई गर्न गुमेका कुलाहरुलाई वडाले आफ्नो स्वामित्वमा ल्याएको वडाध्यक्षले बताइन् । कच्ची बाटाहरुलाई स्तरोन्नति गर्ने काम भएका छन् । अनलाइनमार्फत घटना दर्ता गर्ने नगरकै पहिलो वडाको रुपमा आफ्नो वडालाई परिचय गराउन पाउँदा उनले खुसी ब्यक्त गरिन् ।

नगर प्रोफाईल अनुसार उनको वडामा करिव ६ हजार जनसंख्या रहेको छ भने एक हजार तीन सय १० घरधूरी रहेका छन् । विविध कार्यक्रमहरु सञ्चालनका लागि साझा भवन बनाइएको छ । वडा भवन निर्माण कार्यसम्पन्न भई सोही प्रशासनिक भवनबाट नागरिकहरुलाई सेवा प्रदान गरिएको बताइरहँदा वडाध्यक्षले गर्व महसुस गरेकी थिइन् । तराई र पहाड उनको वडाको भूगोल हो । वडाका विकट गाउँहरुमा बाटा पुगेका छन् । गाउँ र सहरको भूगोललाई भावनासँग जोड्ने काम वडाले गरेको छ । गाउँले महिलाहरुका स्वास्थ्य सुधारका लागि पाठेघर परीक्षण शिविर,आँखा परीक्षण शिविर सञ्चालन गर्दै आएको वडाध्यक्षले बताइन् । कोभिड १९ का लागि बनाइएको आइसोलेसन भवनलाई अस्पताल बनाउने सपना बुनेकी छिन् उनले ।

उनी राजनीतिककर्मी हुन् । राजनीतिक पार्टीमा समाहित भएकै कारण उनको पार्टीले उनलाई वडाध्यक्षको पदमा उम्मेदवारी दिएको थियो र स्थानीय वडाबासीहरुले भारी मतका साथ बिजयी बनाएको सत्य हो । सोही जिम्मेवारीलाई उनले पूरा गर्ने कसम खाएकी थिइन् । महिला वडाध्यक्ष,उसैमा पनि घरव्यवहार,छोराछोरीका जिम्मेवारीले कम थकाएको छैन उनलाई तरपनि आफ्नो पार्टीप्रति वफादार छिन् । वडाबासीहरुको कामलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेकी छन् । त्यसैले त श्रीमान् गुमाएको १४ औं दिनमै आफ्नो वडा कार्यालय पुगेकी थिइन् । जिम्मेवारीवोधको प्रमाण थियो त्यो ।

श्रीमानलाई गुमाउनु अघिदेखि नै उनले गीतसंगीतलाई आफ्ना जीवनको अभिन्न अंग बनाइसकेकी थिइन् । लोकगायक तथा संगीतकार प्रचण्डबहादुर बुढाथोकीलाई उनले सांगीतिक गुरु मान्दा रहेछिन् । उनकै सम्झनामा बनाइएको प्रतिष्ठानमा अहिले उनी सचिव पदमा कार्यरत छिन् । मिठा गीत गाउँछिन् । आफैले गीत रचना गर्छिन् । गीत,कविता लेख्न रुचाउने उनले भविष्यमा आफ्नै जीवनगाथा लेख्ने रहर बुनेकी छिन् । उनी विचारले स्पष्ट छिन् । नागरिकप्रति प्रतिवद्ध छिन् । जिम्मेवारीमा लगनशील छिन् । व्यवहारमा दयालु छिन् तर कर्ममा कठोर । उनले आफ्नो काममा कुनै किसिमका बार्गेनिङ्ग गर्दिनन् । काममा परिणाम केवल परिणाम खोज्छिन् । त्यसैले उनी काममा कठोर छिन् । भनेको र बनाइएको योजना पूरा गर्नु उनको पहिलो सर्त हुन आउँदो रहेछ ।

यदि फर्किने भए उनले आफ्नो किशोरवय फर्काउन चाहन्थिन् तर सम्भव छैन । त्यसैले उदेक लाग्दा जीवनका हर कठिनाईलाई पन्छाउन चाहन्छिन् । मानवमा हराउँदै गएका आत्मीयतालाई पुनः उमार्न चाहन्छिन् । सबैका विश्वासलाई कुम्लो पारेर सार्थक जीवनको सगरमाथा चढ्न चाहन्छिन् ।
उनी हुन् दया दर्लामी !