२६ जेष्ठ २०८०, शुक्रबार

Jun 9, 2023

दाङ । रोल्पा रुन्टीगढी गाउँपालिकाका ५६ वर्षीय यमलाल घर्तीको पेशा बासका विभिन्न सामग्री बनाउने हो । उनले यही पेशाबाट नै आफ्नो घरको दैनिक चलाउँदै आएका छन । उनले बासबाट स्याखु, डोका, छिटनी, ढकियालगायत सामग्री बनाउँदै आएका छन् । तर, पछिल्लो समयमा यी सामग्रीहरू मध्य धेरै सामग्रीहरूको माग कम भइरहेको उनले बताए ।

Advertisement

रोल्पाबाट दाङको बिजौरीमा ति सामग्री बेच्न आएका घर्तीले पछिल्लो समय बजारमा आएका प्लाष्टिकका भाडासँगै सबै क्षेत्रमा परिर्वतन हुँदै गएपछि सामग्रीहरू कम बिक्री हुने गरेको बताए । ‘अहिले भन्दा छिटनी धेरै बिक्री हुन्छ,’ उनले भने, स्याखु, डोका, नाम्लो कम मात्रमा बिक्री हुन्छ । अहिले डोका, नाम्लो प्लाष्टिकको पाइन्छ ।

‘स्याखुको ठाउँमा रेनकोट प्रयोग हुन्छ । तर, आफ्नो सीप नै यही हो । यो स्याखुको सिजन पनि अहिले नै हो । पहिलाको जस्तो अहिले बिक्री हुँदैन ।’-उनले भने । युवा पुस्ताले यो सीप नसिक्दा हराउन लागेको उनले बताए । गाउँमा अहिले ४ जना आफू जस्तै उमेरका व्यक्तिहरूले मात्र यो सीप जानेको र अहिले आफूहरूले मात्र बनाउने गरेको बताए । उनले भने, ‘एकातिर सामग्रीहरूको माग घट्दै जानु र अर्कातिर युवाहरूले यो सीप नसिक्दा अब हराउने अवस्थामा आएको छ ।’

मैले छोराहरूलाई यो सीप सिकाउन धेरै कोसिस गरे । तर, उनीहरूले सिक्न मानेन् ।’ अब यो सीपलाई जोगाउनको लागि यी सामाग्रीहरूको बजार व्यवस्थापन र नयाँ पुस्तालाई आकर्षण गर्नको लागि विशेष ध्यान दिनु पर्ने समेत उनले बताए । अहिलेका युवाहरू विभिन्न काम गरेर दैनिक हजार बढि कमाउन सक्छ । तर, यो एउटा सामग्री बनाउँदा एक दिनमा सकिदैन । मेहेनत धेरै लाग्ने भएकाले पनि युवाहरूले यो सीप सिक्न मन नगर्ने उनको भनाई छ । त्यसैगरी उनले यि सामग्रीहरू बनाउनको लागि घरमा बास लगाएको र त्यसैबाट बनाउँदै आएको बताए । बजारमा माग भएपछि मात्र आफूहरूले बनाउने गरेको समेत उनले बताए । उनले एउटा स्याखु ४९५ र छिटनी, एक सयदेखि तीन सयसम्ममा दिने गरेको बताए ।

अहिले गाउँमा यातायातको पहुँच भएपछि आफूलाई सामाग्री ल्याएर बजार बेच्न पनि सहज भएको उनको भनाई छ । पछिल्लो समय कृषि क्षेत्रमा आधुनिकता बढेसँगै परम्परागत रुपमा प्रयोग हुने सामग्रीहरू कम प्रयोग हुन थालेका छन् । लामो सयमदेखि बासका विभिन्न सामग्रीहरूको व्यवसाय गर्दै आएका ब्यापारीहरूले पनि पछिल्लो समय स्याखुहरुका माग कम हुँदै गएको बताए । तुलसीपुर–१९ बिजौरीमा व्यवसाय गर्दै आएकी सुन कुमारी घर्ती मगरले गत वर्ष ३ दिन मै ६०/७० पिस स्याखु बिक्री गरेको भएता पनि यस पटक धेरै बिक्री नभएको बताइन् ।

यस पटक १३० पिस स्याखु ल्याइएकोमा थोरै मात्रामा बिक्री भएको उनले बताइन् । ‘एउटा स्याखु ४ सयदेखि ६ सयसम्मको हुन्छ । त्यसमा मलाई ३०/३५ रुपैयाँ मात्र नाफा हुन्छ,’ उनले भनिन्, ‘तर, अहिले मानिसहरूले पैसा छैन भन्दै प्लाष्टिक लैजाने गरेका छन् । अब यो महिनासम्म मात्र यसको सीजन हो । यस पटक यि बिक्री हुदैनन् ।’ प्रत्येक वर्ष स्याखुको माग घट्दै गइरहेको उनको भनाई छ । यस पटक धेरै पानी परेको छ । जसले गर्दा पनि धेरै विक्री हुन्छ भन्ने आसा थियो । तर, गत वर्षकोभन्दा कम मात्रामा बिक्री भएको छ । अब यस्तै भए अर्काे वर्ष यसको माग अझ घट्ने उनको उनको भनाई छ ।

त्यस्तै गत वर्षभन्दा यस पटक स्याखुको माग घटेको विजौरीमा व्यवसाय गर्दै आएका मेघराज पोख्रेलले बताए । उनका अनुसार पछिल्लो समय खेतीपाती गर्ने बेला मानिसहरूले गोरुको ठाउँका ट्रयाक्टरबाट जोत्ने र २०/२५ जना रोप्न लाग्ने ठाउँमा ४/५ जना मात्र भए हुने भएकाले पनि यसको माग घट्दै गएको बताए । उनले भने, ‘स्याखु अन्य समयमा भन्दा पनि बर्खामा खेतीपाती गर्ने बेला प्रयोग हुने हो । तर, अहिले खेतीपाती गर्दा धेरै मानिसहरु लाग्दैन । जसले गर्दा पनि माग कम भएको हो । बजारमा रेनकोट जस्ता अन्य सामानहरु पाइने भएकाले पनि माग घट्दै गएको हो ।’ गत वर्ष करिब ५ सय पिस बिक्री भएकोमा यस पटक आफूले ३ सय थान मात्र मगाएको भएता पनि अहिले सम्म २ सय बिक्री भएको बताए । ‘याो सीप बुढापाखासँग मात्र छ । युवाहरुसँग छैन् । अब यो हराएर जान सक्छ । त्यसैले यस्ता सीपलाई बचाउनको लागि युवाहरू लाग्न जरुरी छ । त्यसका लागि राज्यले विशेष ध्यान दिनुपर्छ ।’-उनले भने ।

प्रतिकृया दिनुहोस्

Flash News

प्रधानमन्त्री प्रचण्डविरूद्धको ‘युद्ध अपराध’सम्बन्धी रिट दर्ता गर्न बाटो खुल्यो एमाले नेतामाथिको आक्रमणमा सत्ताधारीको संलग्नता देखियो : योगेश भट्टराई गुल्मीका रामु बिक ५ दिनदेखि बेपत्ता जलहरी बहस संसदको रेकर्डवाट हटाएकोमा रामहरी खतिवडाको आपत्ति विद्यालय कर्मचारी माथि राज्यबाटै चरम श्रमशोषण नेपाल धितोपत्र बोर्डले मनकामना दरौंदी हाइड्रोपावरको सेयरमा आवेदन नदिन आग्रह पहिचानको नाममा अराजकता मच्चाउनेलाई कारबाही गरिनेछः गृहमन्त्री  सुनचाँदीको भाउमा उतारचढाव कुमारी बैंकको १ लाख ४६ हजार कित्ता संस्थापक सेयर लिलामी खुल्यो आइएमई लाइफको आइपीओ खुला हुने २९ जिल्ला न्यायाधीशका लागि दरखास्त आव्हान [सूचनासहित] अत्याधिक गर्मी बढेपछि तिलोत्तमामा निः शुल्क सर्वत पानी वितरण ४७ बर्षकी भइन टाइटनिककी रोज  नेपालका असरफसँग डिल गरे पछि सञ्जीव जीवाकाे लखनउ अदालतमा हत्या लुम्बिनी प्रदेश सरकारले आज नीति तथा सार्वजनिक गर्ने भाषण गर्न नपाउँदा सभामुख घर्तीको आक्रोस : लुम्बिनी केवलकारलाई ‘पूँजीवादी दलाल’का पनि ‘दलाल’को संज्ञा क्यानडाको डढेलोले अमेरिकाकाे न्युयाेर्कलगायतका सहर धुवाँले ढाकियो बजेटमाथिको छलफल जारी : प्रतिनिधिसभा बैठक विहान ११ बजेदेखि राप्रपा नेपालले आज बिरोध प्रदर्शन गर्दै पूर्व अमेरिकी गुप्तचर अधिकारीको दाबीः अमेरिकासँग एलियन छ