चैत २२,

भैरहवा । विद्युत् अभाव झेलिरहेको भैरहवाको विशेष आर्थिक क्षेत्र (सेजमा) लामो समयको पर्खाइपछि सब स्टेसन निर्माणको प्रक्रिया अघि बढ्ने भएको छ । सब स्टेसन बनेपछि मात्रै उद्योगीहरूले माग अनुसारको बिजुली पाउने भएका छन् । यसका लागि सब स्टेसन निर्माणको अन्तिम प्रक्रिया सुरु गर्न लागिएको छ ।

विद्युत् प्राधिकरणले भैरहवाको विशेष आर्थिक क्षेत्र (सेज) सम्म विद्युत् प्रसारण लाइन पु¥याए पनि सेजले बनाउनुपर्ने ३३÷११ केभीको सब स्टेसन निर्माणको प्रक्रिया सुरु नहुँदा बिजुली अपुग छ । विशेष आर्थिक क्षेत्र प्राधिकरणका सिभिल इन्जिनियर अरुण भट्टका अनुसार यही चैत महिनाभित्रै सब स्टेसन निर्माणका लागि बोलपत्र आह्वान गरिँदै छ । “बोलपत्र आह्वानपछि निर्माणको प्रक्रिया सुरु हुन्छ, सकेसम्म चाँडै सब स्टेसन निर्माण गर्ने गरी हामी अगाडि बढेका छौँ”– भट्टले भन्नुभयो ।
भैरहवा सेजले त्यहाँ सब स्टेसन बनाउने र ११ केभी प्रसारण लाइनमार्फत उद्योगलाई विद्युत् दिने छ ।

“केही समयअघि भैरहवा सेजमा बिजुली पुगेन, विद्युत् प्राधिकरण र सेज प्राधिकरणबीच विवाद भयो भन्ने कुरा पनि आएको थियो, तर अब धेरै समय त्यो अवस्था रहँदैन, चैतभित्र टेन्डर भएपछि निर्माणको प्रक्रियामा जान्छ”–भट्टले भन्नुभयो ।

विद्युत् प्राधिकरणले छ मेगावाटसम्म आफ्नै प्रशारण लाइनमार्फत उपलब्ध गराउने भनेको छ । अहिले शक्ति मिनरल्सले नै एक मेगावाट बिजुली पाइरहेको अवस्था छ । भट्टका अनुसार अझै पाँच मेगावाट बिजुली उपभोग गर्न सकिन्छ । छ मेगावाटभन्दा धेरै बिजुली चाहिने अवस्थालाई ध्यानमा राखी सब स्टेसन बनाउन बोलपत्र आह्वान गर्ने अन्तिम तयारी गरिरहेको पनि भट्टले जानकारी दिनुभयो । “त्यो पनि छिट्टै नै सम्पन्न भएपछि ३० मेगावाटभन्दा धेरै बिजुली सेजमा उपलब्ध हुन्छ”–उहाँले भन्नुभयो ।

विशेष आर्थिक क्षेत्र (सेज) मा स्थापना भएका उद्योगले आफूले उत्पादन गरेको वस्तु ६० प्रतिशत मात्रै निकासी गरे पुग्छ । सरकारले विदेशी लगानीलाई आकर्षित गर्न केही समयअघि संसद्बाट विशेष आर्थिक क्षेत्र ऐनलाई संशोधन गरेर ४० प्रतिशत वस्तु स्वदेशमै बेच्न पाउने प्रावधान बनाएको हो । यसअघि सेज क्षेत्रभित्र स्थापना भएका उद्योगले ७५ प्रतिशत उत्पादन निकासी गर्नुपर्ने व्यवस्था थियो । विशेष आर्थिक क्षेत्र (सेज) का सूचना अधिकारी सुन्दर थापाले स्वदेशी तथा विदेशी लगानी आकर्षित गर्न निकासीको सीमा बढाइएको बताउनुभयो ।

देशी तथा विदेशी लगानीकर्ताले सेजमा स्थापना भएका उद्योगले ५० प्रतिशत मात्रै निकासी गर्नुपर्ने व्यवस्थाका लागि आग्रह गरेका थिए । अहिले भैरहवा सेज मात्रै सञ्चालनमा छ । भैरहवा सेजमा २२ वटा उद्योगले पूर्वाधार तयार पारिरहेका छन् । २२ मध्ये शक्ति मिनिरल्स प्रालिले डोलामाइटको परीक्षण उत्पादन सुरु गरिसकेको छ ।

भैरहवा सेजमा ६८ वटा प्लट छन् । विराटनगरका उद्योगीले समेत सेजभित्र रहेका उद्योगले ७५ प्रतिशत वस्तु निकासी गर्ने व्यवस्था हटाउन माग गर्दै लविङ गरेका थिए ।
विशेष आर्थिक क्षेत्र प्राधिकरणका सिभिल इन्जिनियर भट्टले उद्योगीहरूका लागि सेज राम्रो औद्योगिक गन्तव्य भएको बताउनुभयो । उहाँले सबै पूर्वाधारसहित करमा समेत ठूलो छुट दिएकाले उद्योग स्थापना गर्दा फाइदा पाउने बताउनुभयो ।

“बाहिर उद्योग स्थापना गर्दा जग्गा नै पाउन मुस्किल छ । त्यसमा पनि बिजुली, पानीलगायतका पूर्वाधार ल्याउन कठिन छ”– उहाँले भन्नुभयो– “सबै सुविधा भएको सेजमा उद्योग स्थापना नयाँ उद्योगीका लागि अवसर पनि हो । ” उहाँले सेजभित्र स्थापना हुने उद्योगले आयकरदेखि प्लान्ट मेसिनरीमा समेत छुटको व्यवस्था रहेको बताउनुभयो ।-गोरखापत्र