१० आश्विन २०८०, बुधबार

Sep 27, 2023

बुटवल । डेंगु एडिस एजिप्टाई जातको लामखुट्टको टोकाइबाट सर्ने किटजन्य रोग हो । यो जुन सुकै उमेर समूहका व्यक्तिलाई पनि लाग्न सक्छ । खासगरि कामकोे शिलशिलामा घरबाट धेरै बाहिर निस्कनेमा र बालबाच्चामा यसको सम्भावना अलि बढी हुन्छ । बालबाच्चाहरुमा विशेष गरी खेल्नका लागि बाहिर जाँदा सर्न सक्छ । यो लामखुट्टेले विशेष गरी विहान र साँझमा धेरै टोक्छ । अन्य समयमा नटोक्ने भन्ने चाहि हुँदैन् ।

Advertisement

माइल खालको डेंगुमा कुनै पनि लक्षण हुँदैन् । सामान्य शरीर दुःखेर पनि ठिक हुन्छ । खासगरी डेँगु हुँदा ज्वरो आउने, शरिर दुख्ने, टाउँको दुख्ने, पेट दुख्ने, वाकवाकी लाग्ने, आँखाको गेडी दुख्ने, जीउ जोर्नी दुख्ने, शरीरमा रातोरातो बिमिरा देर्खा पर्छ । साथै टाउको फुट्ला जस्तै गरी दुख्छ र ज्वरो कन्टोल नै हुँदैन् । सिटामोलको खाँदा पनि ५ दिनसम्म कन्टोल हुँदैन् ।

सामान्यतया डेगु ज्वरो निको हुनका लागि ५ दिनदेखि ७ दिनसम्म लाग्छ । भाइरल ज्वरो ३ दिन मै निको हुन्छ । डेँगुको ज्वरो एकदमै कडा खालको ज्वरो हुन्छ । १०३/१०४ डिग्रीसम्म ज्वरो आउन्छ । सिटामोल खाँदा पनि कन्टोलमा आउँदैन् । भाइरल ज्वरोमा सामान्य ज्वरो आउने र रुघाखोकी लाग्ने गर्छ ।

गर्तवर्षे कोभिडको डरले गर्दा मान्छेहरु घरबाट कम निस्कन्थे । जसकारणले गतवर्ष डेँगुको केश पनि कम थियो । अहिले कोभिडको जोखिम पनि कम भयो घरबाट निस्कने संख्या धेरै भयो । यसकारण डेँगु लाग्नेको संख्या बढी भयो । सिटामोल खाँदा पनि ज्वरो कन्टोल भएन र प्लेटलेसको संख्या १ लाख भन्दा कम र क्रमशः घट्दै आएको अवस्था, शरिरमा रातो दाग र बिमिरा देखिन थाले, पेट अप्ठारो हुने, पेटमा पानी जम्ने लक्षण देखिए तत्काल डाक्टरकोमा जार्नु पर्छ ।

डेँगु सार्ने एडिस एजिप्टाई जातको लामखुट्टे सफा पानीमा बस्छ । घरवरिपरी पानी जमेको ठाउँहरु, घरमा राखेको एअर कन्डिसनको पानी, फुलमा राखेको पानीमा बस्ने भएकाले त्यस्ता ठाउँहरुको पानी हटाउनु पर्छ । साथै घर वरिपरी सफा सुग्र राख्ने र पानी जम्ने खाल्डाखुल्डी भए पुर्नु पर्छ । लामखुट्टेको टोकाइबाट बच्नका लागि घर बाहिर हिड्दा हात खुट्टा ढाक्ने कपडा लगाएर जाने, राती सुत्ने बेलामा झुलको प्रयोग गरेर यसबाट बच्न सकिन्छ ।

यसको औधषी नभएको र सिटामोलले ज्वरो कन्टोल गर्ने र प्लेटलेट घटेको खण्डमा प्लेटलेट दिनु पर्छ । यसकारण रक्तदाताहरुलाई ब्लड डोनेशनको लागि आवहन गर्नु पर्छ । साथै ज्वरो आएमा तत्काल एन्टीबाइटिक प्रयोग गर्नु हुँदैन् ।– (वरिष्ठ फिजिसियन डाक्टर नन्दु पाठकसँग बसन्त आचार्यले गरेको कुराकानीमा आधारित)

प्रतिकृया दिनुहोस्

Flash News

साफ यू-१९ च्याम्पियनसिप फुटबल : भारतसँग नेपाल स्तब्ध बुटवलमा मिस डायमण्ड-२०२३ आयोजना बिहान कार्यालय पुगेपछि अनिवार्य योग–ध्यान गर्न कर्मचारीलाई गृहको निर्देशन बाँकेमा पाटेबाघ मृत फेला राष्ट्रियव्यापी पावरलिफ्टिङ्ग प्रतियोगिता एनवाईएफसी क्लासिक-२०२३ सम्पन्न संखुवासभाका कांग्रेस जिल्ला सभापति दिपक खड्काले दिए राजीनामा सेयर बजार १८.६० अंकले घट्यो सुन किन्ने बहानामा चोरी गर्ने चारजना पक्राउ चलचित्र परदेशी-२ को शिर्ष गीत ‘परदेशी छुकछुके रेलैमा..’ सार्वजनिक हत्या आराेपमा एकजना पक्राउ पर्यटन प्रर्वद्धनमा नीजि र सरकारी क्षेत्रको सहकार्य आवश्यक लागूऔषधसहित ९ जना पक्राउ रुपन्देहीका ३ सय ६० विद्यार्थीलाई शान्ती र सद्भावका लागि संबाद शिक्षा जुवा खेलिरहेको अवस्थामा १८ जना पक्राउ सालकको खपेटासहित चारजना पक्राउ बालिका बलात्कार आराेपमा एकजना पक्राउ उपचार छाडेर चिकित्सक आन्दोलनमा, सुरक्षाको जिम्मा सरकारले लिन्छ : स्वास्थ्यमन्त्री बस्नेत नयाँ खिम्ती २२० केभी सबस्टेसनको क्षमता बृद्धि : विद्युत् खेर नजाने, निर्यात परिमाण बढ्ने प्रधानमन्त्री प्रचण्ड ल्हासामा घट्यो सुनचाँदीको मूल्य