विदेशबाट फर्केर कृषि कर्ममा युवा

बुटवल । पछिल्ला वर्षहरुमा कृषि क्षेत्रमा युवाको आकर्षण बढ्दो छ । स्वदेशमा रहेका वा विदेशबाट फर्केका युवाहरुले कृषिलाई पहिलो प्राथमिकतामा राखेको पाइन्छ । हाल कोभिड–१९ ले पारेको प्रभावका कारण बेरोजगारको संख्या बढ्ने छ । त्यसैलेपनि अबको रोजगारको मुख्य क्षेत्र कृषि नै हुनेछ । यस्तै कृषिमा सम्भावना देखेर पश्चिम नवलपरासी सुस्ता गाउँपालिका वार्ड नं १ छिबनीमा विदेशबाट फर्किएका चार यूवाले व्यावसायिक रुपमा पशुफार्म सञ्चालन गरेका छन् ।

एकीकृत नमूना फार्म नामाकरण गरी उनीहरुले विगत २ वर्षदेखि १० बिघा जग्गामा सञ्चालन गरेको केही समयमानै ८ कठ्ठा जग्गामा दुईओटा माछापोखरी समेत निर्माण गरेका छन् । चार कठ्ठा जग्गामा फार्मको निर्माण भएको र बाँकी जग्गामा पशुका लागि आवश्यक बजेडा , बर्षिम, नेपियर जस्ता घाँस लगाएका छन् । सुरुवातमै ४ जनाले ४ लाखका दरले १६ लाखबाट सुरु भएको उनीहरुको फार्ममा हाल भने करोड बढीको सम्पत्ति रहेको छ । हाल फार्ममा करिब १५० को हाराहारीमा गाई र भैँसी रहेका छन् । फार्ममा दैनिक ३ सय लिटर दूध उन्पादन हुन्छ । हालसम्म आउँदा फार्ममा नै स्थानीयहरुको पनि दूध संकलन गर्ने दूध संकलन गर्ने केन्द्र डेरीसमेत सञ्चालन गरेका छन् ।

फार्मबाट लगभग ५ सय लिटरको हाराहारीमा दूध बाहिर जाने बताउँछन् फार्मका सञ्चालक मध्येका एक प्रकाश न्यौपाने । उनी भन्छन् ‘पैसा कमाउन खाडी मुलुक जानुपर्छ भन्ने नै छैन , स्थानीय स्तरकै स्रोत र साधनको पहुँचमा यहीनै मानो रोपी मुरी फलाउन सकिने रहेछ ।’ थोरै लगानीमै स्वदेशमा नै केही गरेर जिविकोपार्जन र आम्दानी गर्ने उद्देश्यले सामूहिक रुपमा पशुपालनमा अग्रसर भएको न्यौपानेले बताए । उनले भने ‘परिश्रम र मेहेनत नगरी कहिँ पनि सुख छैन । विदेशको तितो अनुभवलाई भुलेर त्यहाँ बगाइने पसिना अब स्वदेशलाई भन्ने सोँचका साथ काम सुरु गरेका छौँ ।’

‘स्वदेशमै केही गर्नुका साथै बाध्यताले विदेशीएका तर, स्वदेशमै कृषि कर्मबाटपनि जिविकोपार्जन र आर्जन गर्न सकिन्छ भन्ने उदाहरण बन्ने हाम्रो लक्ष्य हो । यसका लागि हामी एकीकृत नमुना फार्मको योजना अनुरुप नै काम गर्दै आएका छौँ । अहिले कोभिड–१९ को कारणले योजना अनुसार काम गर्न भने असहज भएको छ ।’ फार्मका सेयर सदस्य मध्येका कृष्ण डुम्रेले भने । कोभिड–१९ कै प्रभावले दूध बिक्री नहुँदा पनिर , घीउ बनाएर बेच्ने गरेका र फार्म सञ्चालनमा स्थानीय सरकारले समेत सहजीकरण गरेका कारण सहज भएको उनले बताए ।

अहिले स्थानीय सरकारले कृषिलाई प्राथमिकता दिएको बताउँदै फार्मका सञ्चालक सुरज डुम्रेले भने ‘फार्मलाई स्थानीय सरकारले चिलिङ्ग भ्याट (चिस्यान) किन्न ५० प्रतिशत सहयोग गरेको थियो । त्यसैगरी पशुका लागि आवश्यक औषधि, विभिन्न घाँसका बिउहरु उपलब्ध गराउँदै आएको छ । घरपरिवारबाट टाढा बसेर विदेशी भूमिमा पैसा बगाउँदा दुःख लाग्थ्यो । त्यतिबेला नेपाल सरकारले पनि युवाका लागि आकर्षण गराउन विभिन्न योजना ल्याएको थियो । सरकारले युवाका लागि कृषि क्षेत्रमा योजना ल्याउँदा स्वदेशमै केही गर्नुपर्छ भन्ने सोँच आयो ।’ पछिल्लो अवस्थामा कृषि क्षेत्रमा सुधार भएपनि युवाको लागि त्यति प्रयाप्त नरहेको गुनासोपनि गरे उनले ।

स्वोदेशमै बसेर कृषिमै केही गर्न चाहाने युवाको लागि तीनै तहका सरकारले विशेष योजना ल्याउनुपर्ने बताउँछन् फार्ममा अर्का सञ्चालक ग्यालल न्यौपाने । कोभिडबाट प्रभावित युवा जनशक्तिलाइ कृषिमा आकर्षण गराउन कृषिमा आधुनिककिरण गर्न आवश्यक भएको उनको धारणा छ । कृषिमा मिहिनेत गरेर दिर्घकालिन फाइदा हुने उनी बताउँछन् । ‘फार्ममा मासिक रुपमा दश लाखसम्म आम्दानी हुन्छ । आउने दिनमा फार्मलाई अझ ब्यवस्थित बनाउन गुरु योजना अनुसार अघि बढेका छौं । कृषिमा धेरैमिहिनेत छ । र, निरन्तर आवश्यक छ । आउने दिनमा वृहत पोखरी बनाउने ,कृषि उत्पादन ,साथै फार्ममा नै सहकारी निर्माण गर्ने भावी योजनाका साथमा अघि बढेका छौं ।’